Proof of Reserves là gì? Cơ chế của PoR trong Blockchain

Với những người có hứng thú với lĩnh vực tài chính thường thắc mắc rằng Proof of Reserves là gì? Proof of Reserves được coi như là một cơ chế kiểm tra giám sát sức khỏe tài chính cực kỳ chính xác. Bạn có thể sử dụng chỉ báo này để kiểm tra mức độ uy tín chất lượng của phía cung cấp những dịch vụ tài chính của bạn. Như vậy, Proof of Reserves có cách thức hoạt động ra sao? Hãy cùng Crypto568.com tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết dưới đây nhé.

Proof of Reserves là gì?

Proof of Reserves là gì? Proof of Reserves hay được biết với cái tên viết tắt là PoR hoặc còn gọi là bằng chứng dự trữ, đây là một mô hình kiểm tra tính rõ ràng minh bạch của những đơn vị tài chính. Đặc biệt là những Nền tảng giao dịch tiền mã hóa thường dùng để chứng thực bản thân đang sở hữu đủ lượng tài sản tương ứng với số dư của mỗi người dùng.

Tổng quan về Proof of Reserves
Tổng quan về Proof of Reserves

Proof of Reserves sử dụng cấu trúc dữ liệu cây Merkle cùng với đó là việc kiểm toán từ bên trung gian thứ 3. Việc này sẽ hình thành bằng chứng xác thực rõ ràng vấn đề số tiền hoặc tài sản mà đơn vị đang sở hữu có tương đương với số dư theo thông tin tại hệ thống mà họ cung cấp hay không. Đây là phương án đem đến sự minh bạch rõ ràng và đáng tin cho những người sử dụng về việc tài sản của họ tại những sàn giao dịch này đang được bảo vệ cũng như sử dụng như thế nào.

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ chuỗi khối vì quá trình tiến hành PoR sẽ được kiểm tra tại blockchain và xác thực bởi bất kỳ người nào. Việc này sẽ hỗ trợ nâng cao tính minh bạch và tin tưởng của lĩnh vực crypto. Nhờ đó, người dùng cùng với bên trung gian có thể dễ dàng xác thực được đơn vị có đang thật sự lưu giữ khối lượng tài sản sát thực mà vẫn giữ bảo mật danh tính cho người dùng.

Nguồn gốc ra đời của Proof of Reserves như thế nào?

Nguồn gốc ra đời của bằng chứng dự trữ là gì? PoR ra đời như là một phương án giải quyết những vấn đề không rõ ràng và thiếu sự tin tưởng tại hệ thống tài chính, nhất là trong thị trường crypto cùng với chuỗi khối. Với sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực tiền mã hóa, người dùng cùng với những nhà đầu tư ngày càng có nhiều yêu cầu khắt khe hơn về khả năng chức thực tài sản của mình có đang được sử dụng với mục đích thỏa đáng không.

Sự ra đời của PoR như thế nào?
Sự ra đời của PoR như thế nào?

Sự ra đời của Proof of Reserves được đánh giá đồng thới với sự gia tăng của những trường hợp thất thoát vốn tài chính tại các nền tảng giao dịch tiền mã hóa. Những trường hợp này đã làm cho người dùng bị mất đi một khoản tiền một cách bất ngờ không thể nào dự đoán được. Giải pháp Proof of Reserves sẽ hạn chế được những vấn đề đó thông qua việc xây dựng một cơ chế rõ ràng minh bạch trong vấn đề kiểm duyệt tài chính. Bạn có thể dùng nền tảng này để kiểm tra xem tài sản của mình có đang được bảo vệ an toàn tại sàn trading không?

Nghiên cứu nghiên lý hoạt động của PoR

Những hoạt động của PoR là gì? Proof of Reserves có cách thức hoạt động thông qua việc xây dựng những bằng chứng rõ ràng cho thấy một đơn vị tài chính (chẳng hạn như sàn giao dịch crypto) đang nắm giữ khối lượng tài sản tương ứng với số dư của mỗi người dùng. Bạn có thể xem qua những vận hành của PoR như dưới đây:

Minh hoạ cho sự vận hành của PoR
Minh hoạ cho sự vận hành của PoR

Cập nhật số dư

Đơn vị tài chính sẽ cập nhật số dư cho mỗi khách hàng tại hệ thống của mình. Những thông tin nổi bật sẽ gồm có số dư tiền mã hóa và/ hoặc những tài sản mã hóa khác.

Cây Merkle

Đơn vị dùng cấu trúc dữ liệu Cây Merkle để có thể kiểm soát và mã hóa những dữ liệu về số dư của mỗi người dùng. Ứng dụng Cây Merkle cho phép khách hàng xây dựng một bản tóm tắt những trang cơ bản với mục đích để kiểm tra mức độ hoàn chỉnh của dữ liệu.

Kiểm toán bên trung gian

Đơn vị tiến hành quá trình kiểm toán do bên trung gian thứ 3 thực hiện thông qua đơn vị kiểm toán riêng biệt. Mục đích của việc này là để xác minh số lượng tài sản mà đơn vị đang lưu giữ có tương ứng với số dư thông tin được lưu giữ tại hệ thống của họ hay không.

Báo cáo công khai

Công bố kết quả rõ ràng minh bạch và công khai
Công bố kết quả rõ ràng minh bạch và công khai

Khi kiểm toán hoàn thành, đơn vị tài chính sẽ công bố kết quả kiểm toán về số dư tài sản dự trữ dựa vào những báo cáo công cụ cùng với nội dung được công bố. Thông thường những thông tin này sẽ được tổ chức đăng tải tại những nền tảng trực tuyến để cho người dùng có thể dễ dàng kiểm tra.

Cách thức hoạt động của Proof of Reserves mang đến phương án kiểm tra và xác thực tính minh bạch và mức độ đáng tin cậy cho khách hàng về vấn đề tài sản của họ liệu có đang trong tình trạng được bảo vệ an toàn và được sử dụng như thế nào. Cùng với đó, nền tảng này còn đóng vai trò hạn chế trường hợp thiếu hụt thanh khoản và nâng cao tính minh bạch trong lĩnh vực tiền mã hóa nói riêng và lĩnh vực tài chính nói chung.

Những phương pháp PoR phổ biến hiện nay 2024

Hiện nay có khá nhiều phương pháp PoR được sử dụng rộng rãi mà những đơn vị tài chính cùng với các sàn giao dịch crypto sử dụng để chứng minh họ đang nắm giữ số lượng tài sản đủ để đảm bảo tính thanh khoản. Bạn có thể tham khảo một số phương pháp Proof of Reserves (PoR) dưới đây:

Merkle Tree PoR

Áp dụng cấu trúc dữ liệu Cây Merkle để xây dựng bằng chứng xác thực tính minh bạch về tổng số lượng tài sản mà đơn vị đang nắm giữ. Đơn vị tài chính sẽ cập nhất số dư của mỗi người dùng tại hệ thống của mình bao gồm những thông tin như tài sản kỹ thuật số, số dư tiền mã hóa.

Merkle Tree Proof of Reserves
Merkle Tree Proof of Reserves

Thông qua Cây Merkle, đơn vị sẽ xây dựng một tập hợp những hàm băm từ node đầu cho tới node gốc. Thông qua cách này, bên thứ ba cùng với người dùng đều có thể kiểm tra xác thực số dư của mỗi người đều được tính toán chính xác và không có sự điều chỉnh nào.

Khi quá trình xây dựng bằng chứng chứng thực hoàn thành, đơn vị tài chính sẽ công bố công khai thông tin liên quan đến số dư cùng với tài sản dự trữ của mỗi người dùng. Bạn có thể thuận lợi truy cập cũng như kiểm tra những thông tin quan trọng tại website của đơn vị.

Proof of Liabilities

Đây là một trong những phương án thiết yếu trong việc đảm bảo mức độ an toàn cùng với tính minh bạch của sàn crypto. Kỹ thuật đòi hỏi sàn trading cung cấp những bằng chứng cụ thể về những khoản nợ tài sản tiền mã hóa mà họ đang sở hữu.

Kỹ thuật Proof of Liabilities
Kỹ thuật Proof of Liabilities

Thông qua việc công bố những địa chỉ ví mã hóa của sàn trading sẽ hỗ trợ người dùng đối chiếu cũng như xác thực số dư tiền mã hóa của mình tại sàn có giống với thông tin đã được công bố hay không. Phương án này giúp cải thiện tính minh bạch cùng với mức độ tin cậy đối với khách hàng. Nhất là việc chứng minh sàn trading có đủ tài sản mã hóa để đáp ứng những hoạt động kinh doanh. Những sàn trading đã sử dụng phương án này với mục đích xây dựng nâng cao niềm tin từ phía khách hàng.

PoR qua Exchange Audits

Proof of Reserves (PoR) thông qua Exchange Audits được xem là cách tiếp cận thiết yếu để cam kết độ uy tín về vấn đề quản lý tài sản mã hóa của những sàn trading. Quá trình kiểm toán sẽ tiến hành thông qua việc kiểm tra và xác thực những tài khoản tiền mã hóa mà nền tảng giao dịch đang lưu giữ. Các hoạt động quan trọng thường được tiến hành gồm có các việc như kiểm tra, xem xét số dư ví của sàn tại những chuỗi khối tương đương.

Exchange Audits là một cách tiến cận quan trọng
Exchange Audits là một cách tiến cận quan trọng

Các nền tảng trading sẽ cung cấp những dữ liệu một cách chi tiết về những khoản nợ tài sản tiền mã hóa cụ thể mà họ đang lưu giữ đối với khách hàng. Thông thường những dữ liệu này đều sẽ được công bố công khai tại những báo cáo tài chính của website để khách hàng có thể dễ dàng truy cập kiểm tra và xác thực.

Những kiểm toán viên, đơn vị độc lập tiến hành kiểm toán cùng với xác thực thông tin liên quan đến tài sản hoặc là những khoản nợ. Họ cam kết số dư tài sản được công bố sẽ giống với số dư trên thực tế tại chuỗi khối, cùng với đó những khoản nợ cũng được các thực một cách chuẩn xác.

PoR qua Smart Contracts

Proof of Reserves thông qua Smart Contracts là một phương án áp dụng chương trình hợp đồng thông minh để xây dựng nên bằng chứng có quan hệ tới sở hữu tài sản hoặc là một số dư chi tiết.

Sử dụng hợp đồng thông minh
Sử dụng hợp đồng thông minh

Khi áp dụng Proof of Reserves thông qua hợp đồng thông minh thì cách tiếp cận này thường sẽ liên quan đến những hợp đồng thông minh được tạo ra. Đơn vị thực hiện điều này nhằm mục đích hình thành sự minh bạch cũng như xác minh một điều tài sản sở hữu dựa theo yêu cầu mong muốn của người dùng.

Những công cụ theo dõi Proof of Reserves được ưa chuộng năm 2024

Trên thị trường hiện nay có những công cụ cùng với nền tảng được xây dựng để theo dõi PoR tại những sàn giao dịch hoặc tại những đơn vị tài chính tiền mã hóa, chẳng hạn như:

Armanino’s TrustExplorer

Phương tiện theo dõi Armanino's TrustExplorer
Phương tiện theo dõi Armanino’s TrustExplorer

Đây là một trong những nền tảng rõ ràng và xác minh thông qua blockchain cho PoR. Armanino’s TrustExplorer mang đến công cụ để kiểm tra cùng với xác minh một đơn vị tài chính tiền mã hóa đang nắm giữ mức tài sản kỹ thuật số đủ để trợ giúp số dư cho người dùng.

Open-Source Tools

Nhiều phương tiện mã nguồn mở được nâng cấp để kiểm tra PoR của những sàn trading. Những dự án mã nguồn mở tương tự Proof of Reserves Tools mang đến phương tiện kiểm tra chứng cứ về số dư tài sản mã hóa của những nền tảng crypto.

Blockchain Explorers (Block Explorer)

Những Block Explorer cho thấy được khả năng đánh giá những trading tại chuỗi khối và kiểm tra số dư tài sản đối với một địa chỉ nhất định. Bạn có thể dùng những Block Explorer này để có thể xác thực những nền tảng trading đang nắm giữ đủ tài sản mã hóa.

Nhận xét ưu nhược điểm của giải pháp PoR

Proof of Reserves có được xem là giải pháp tối ưu nhất hay không? Những phương án này có vai trò quan trọng để nâng cao tính minh bạch cùng với mức độ đáng tin cậy của nền tảng trong lĩnh vực tài chính tiền mã hóa. Thế nhưng, không phải khi nào Proof of Reserves cũng được xem là giải pháp tốt nhất và duy nhất để khách hàng yên tâm sử dụng.

Liệu PoR có phải là giải pháp tối ưu nhất không?
Liệu PoR có phải là giải pháp tối ưu nhất không?

Điểm mạnh của Proof of Reserves gồm khả năng đảm bảo tính minh bạch rõ ràng cho số dư tài sản mã hóa mà một đơn vị tài chính đang nắm giữ và kiểm soát. POR hỗ trợ việc nâng cao tính thanh khoản và bảo vệ an toàn cho tài sản của khách hàng thông qua sự giám sát xem đơn vị đó có thật sự đáp ứng đủ mức tài sản để có thể hỗ trợ số dư của họ.

Thế nhưng, Proof of Reserves cũng còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Một vài vấn đề bạn nên chú ý đến như sau:

  • Quá trình triển khai POR không hề đơn giản, nó yêu cầu sự kiểm tra riêng biệt thông qua cấu trúc dữ liệu để có thể xác thực được tài sản đó đã được nắm giữ.
  • Quá trình tiến hành Proof of Reserves đòi hỏi người giám sát cần phải đánh đổi một khoản chi phí cùng với thời gian nhất định, nhất là khi áp dụng những phương án kiểm tra từ bên trung gian thứ 3 hoặc là thông qua những công cụ kỹ thuật cao.
Những hạn chế của Proof of Reserves
Những hạn chế của Proof of Reserves

Với những điểm mạnh và hạn chế trên thì có thể thấy được không phải trong trường hợp nào thì Proof of Reserves cũng là phương án tối ưu nhất. Những đơn vị tài chính cần đánh giá thêm những phương án thích hợp hơn, chẳng hạn như kiểm tra đa dạng, giám sát thông tin để đảm bảo tính minh bạch và những quy trình giao dịch thanh toán hiện đại khác để nâng cao mức độ tin tưởng của sàn.

Vấn đề công khai rõ ràng của CEX sau khi diễn ra FTX

Hiện tại, Centralized Exchange vẫn được đánh giá là phương án được nhiều nhà đầu tư ưu tiên lựa chọn để tiến hành trading tiền điện tử vì nó đáp ứng tiêu chí đơn giản và hỗ trợ những tính năng thuận tiện. Nếu so sánh volume giữa Centralized Exchange (CEX) và Decentralized exchange (DEX) thì có thể nhận thấy được rằng ưu thế đang nghiêng về CEX.

DeFiLlama, cập nhật ngày 29/11/2022
DeFiLlama, cập nhật ngày 29/11/2022

Total Value Locked của tất cả những nền tảng phi tập trung có thể thấy được số tiền người dùng lưu trữ tại nền tảng Binance cho thấy sự lấn át của sàn trading hàng đầu này.

Số tiền người dùng lưu trữ tại sàn giao dịch
Số tiền người dùng lưu trữ tại sàn giao dịch

Bên cạnh đó, với những nghi ngờ liên quan đến những vụ tấn công trá hành của những dự án, người dùng tài chính phi tập trung vẫn còn nghi ngờ và không qua tin vào thị trường và lựa chọn phương án tự lưu giữ tài sản của mình tại ví cá nhân (Mặc dù hiệu quả dùng vốn của nó cũng bằng 0).

Chính vì vậy, có thể nhận thấy rằng sàn Centralized Exchange nắm giữ vai trò thiết yếu đối với sự phát triển của thị trường tiền điện tử. Nếu như Centralized Exchange có bất kỳ rủi ro gì xảy ra thì mức độ của nó đều sẽ cực kỳ nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng và để lại nhiều hệ quả đối với những bên có liên quan.

Những nền tảng trading phi tập trung bên cạnh việc đóng vai trò trung gian thì còn tiến hành những hoạt động khác, chẳng hạn như: quỹ đầu tư, trung gian tài chính, Market Makers,… Hiện tại, các hoạt động đó đều chưa có bất kỳ sửa đổi nào vì những điều lệ pháp luật, chính vì vậy rất khó để có thể hạn chế tình huống xung đột lợi ích xảy ra tại những hoạt động đó trong cùng một nền tảng trading.

Chính vì thế, có một bản Proof of Reserves thỏa mãn hoàn chỉnh những vấn đề kỹ thuật để khách hàng có thể giám sát trong khoảng thời gian thực số tài khoản, cam kết số lượng tài sản sẽ được cập nhật tại tài khoản của người dùng là điều cơ bản và cần thiết.

Thông qua đó bảo vệ tốt quyền lợi của khách hàng tại nền tảng giao dịch trong một mức độ nhất định, cùng với đó là nâng cao chất lượng uy tín cho sàn trading. Bên cạnh đó, người dùng còn có thể dễ dàng và nhanh chóng phát giác được các hoạt động không bình thường tại sàn giao dịch trong trường hợp những ví tại Proof of Reserves có sự biến động số dư mạnh mẽ, dựa vào đó để đề xuất những giải pháp hành động trước khi quá trễ.

Bên cạnh đó, sự kiện tại sàn FTX đã làm cho những cơ quan chức năng phải bắt tay vào cuộc tiến hành những cuộc điều tra với mục tiêu là thị trường tiền điện tử, nhất là những sàn Centralized Exchange. Việc PoR được cho ra mắt có thể khiến cho tình hình này được làm dịu.

PoR có được xem là phương án tối ưu hay không?

Proof of Reserve (PoR) có phải là giải pháp tối ưu hay không?
Proof of Reserve (PoR) có phải là giải pháp tối ưu hay không?

Ví lưu trữ là đã đủ chưa?

Có nhiều người nghĩ rằng Proof of Reserves chỉ là một bước để cải thiện sự tin tưởng của người dùng, nó không có quá quan trọng trên thực tế. Như vậy hãy cùng quay lại vấn đề với sự kiện FTX – sự kiện được xem là nguyên nhân cho sự ra mắt của Proof of Reserves.

Sự việc gây tranh cãi này bắt đầu là do FTX lấy tiền của khách hàng dùng cho các mục đích khác như đầu tư cho Alameda vay,…mong muốn của FTX đó chính là tối ưu nhất có thể hiệu quả dùng vốn hoặc chỉ đơn giản là giải pháp cho tình hình kinh doanh yếu kém của Alameda.

Như đã nói, Proof of Reserves cho phép người dùng phát giác được tình trạng tài sản của bản thân tại nền tảng (xem thử nó đã bị sử dụng hay chưa?) cùng với các hoạt động làm biến động số dư không bình thường của nền tảng. Tuy nhiên việc phát giác được đó vẫn xảy ra sau khi những sàn Centralized Exchange đã tiến hành những hành động đó (nếu có).

Chính vì sự kiện FTX như vậy nên người dùng mới có thể nhận thấy được còn tồn tại 3 vấn đề chủ chốt trong một nền tảng trading nếu diễn ra trường hợp như vậy:

  • Sàn giao dịch vẫn có khả năng front-run khách hàng trong trường hợp họ thật sự tiến hành những hoạt động không rõ ràng (vì sản quản lý private key của những loại ví).
  • Proof of Reserves không thể hiện được tình hình kinh doanh của sàn trading (nguyên nhân cốt lõi dẫn đến tình trạng “rút ruột”).
  • Mối quan hệ giữa sàn trading cùng với những đơn vị có những nhiệm vụ khác nhau rất dễ xảy ra tình trạng mâu thuẫn quyền lợi mà hệ quat của việc này đó là những hoạt động không rõ ràng minh bạch như trên.

Tóm lại, nếu như FTX có Proof of Reserves từ lúc ban đầu thì khả năng cao họ vẫn front-run khách hàng với những phương án như khóa rút tiền. Bên cạnh đó, người dùng cho dù có nắm được tài sản của bản thân nhưng cũng không chắc chắn rằng backed 1:1 tuy nhiên vẫn không thể làm gì vì FTX hoạt động không hiệu quả, yếu kém cùng với các mối quan hệ rối rắm của sàn này.

Đối với tình huống này, khi phát hiện Proof of Reserves cho thấy tài khoản của bản thân không thực hiện backed 1:1 được thì lúc này người dùng cũng chỉ có thể đề phòng một chút thông qua việc rút tiền đúng thời điểm và không dính vào “cơn bão” này.

Chính vì thế, có vẻ như Proof of Reserves vẫn chưa có thể xử lý tất cả những câu đố về tính minh bạch của những sàn trading tập trung hiện nay. Hoặc hơn nữa có những nhận xét nói rằng, Proof of Reserves chỉ là phương án tạm thời để làm giảm hoạt động điều ta những sàn Centralized Exchange của những nhà chức trách sau khi xảy ra sự kiện FTX.

Cần có thêm những yếu tố khác nữa không?

Người đồng sáng lập sàn trading Kraken nghĩ rằng Proof of Reserves sẽ không có ý nghĩa nếu như nó không có những tài khoản số dư âm.

Như vậy có thể nhận thấy được rằng, Proof of Reserves tương tự như một bảng cân đối kế toán đã bị xóa đi một nửa, chính vì vậy nó không thể thể hiện được tất cả tình hình kinh doanh cũng như sức khỏe tài chính của những sàn trading. Tương tự, nó cũng không nói đến thông tin nào về việc luân chuyển dòng tiền giữa những đơn vị có liên quan.

Không chỉ vậy, vì những sàn trading thường thành lập pháp nhân tại những Offshore Zone và chưa niêm yết công chúng, do đó những báo cáo tài chính của họ sẽ không được công bố công khai, ngay cả còn có cả những khoản tiền chưa được tiết lộ.

Chính vì thế, người dũng vẫn phải tin tưởng những sàn trading vẫn đang trong trạng thái tốt cho tới khi xuất hiện rủi ro. Do đó tương lai về sau việc dùng Proof of Reserves để tăng cường niềm tin người dùng chắc chắn không đủ, những sàn trading cần phải minh bạch rõ ràng hơn nhiều yếu tố khác để cam kết quyền lợi cho người dùng.

Mặc dù Proof of Reserves vẫn chưa được xem là một phương án tối ưu nhất cũng như chưa có thể xử lý được tất cả những vấn đề còn tồn tại đối với tính minh bạch của những hoạt động tại Centralized Exchange, tuy nhiên Proof of Reserves vẫn được xem là những viên gạch móng tiên phong trong việc xây dựng một phương tiện bảo vệ người dùng tại những nền tảng giao dịch.

Về sau này, một mình phương án Proof of Reserves chắc chắn không thể nào đáp ứng được. Những nền tảng giao dịch vẫn cần các điều lệ pháp luật để tiến hành theo, cùng với việc công khai minh bạch về tình hình sức khỏe tài chính kèm theo các phương án bảo vệ tài sản của người dùng nếu như rơi vào tình huống phá sản. Hy vọng với những thông tin mà crypto568.net chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu hơn về Proof of Reserves là gì nhé.

Xem thêm:

Tìm hiểu về Proof of History (PoH) và các thông tin liên quan

Các dự án tiêu biểu áp dụng cơ chế Proof of Authority

Rate this post

Tôi là Phùng Cảnh Lang, với hơn 5 năm kinh nghiệm trong thị trường Crypto, tôi hy vọng những bài viết của mình thật sự hữu ích với bạn. Là một người từng trải, tôi rất mong khi ai đó gia nhập vào thị trường Crypto hãy nên trang bị đầy đủ kiến thức, vì đây là đầu tư không phải một canh bạc may rủi.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *